Οστικό οίδημα

Ο όρος οστικό οίδημα συνήθως αναφέρεται σε περιοχές εντοπισμένης οστικής ευαισθησίας μετά από τραυματική βλάβη όπου ακτινολογικά δεν καταγράφεται κάταγμα. Αυτοί οι τραυματισμοί αναφέρονται και σαν υπο-περιοστικά αιματώματα που παραμένουν για αρκετές εβδομάδες ή και μήνες.

Η ανακάλυψη και η αυξανόμενη χρήση της MRI στην έρευνα και την μελέτη των τραυματισμών και κυρίως των οξέων έφερε στο φώς μια νέα τραυματική κατάσταση, το οστικό οίδημα. Είναι χαρακτηριστικά ορισμένων κοινών αθλητικών κακώσεων καικυρίως κακώσεων των συνδέσμων.

Αυτός ο τραυματισμός αναγνωρίζεται σαν εστιακό σήμα ανωμαλίας στον υποχόνδριο οστικό μυελό των μηριαίων κονδύλων και του κνημιαίου πλατό ως αναφορά το γόνατο και παρουσιάζουν δοκιδωτά κατάγματα, αιμορραγία και οίδημα του μυελού χωρία διάσπαση του παρακειμένου φλοιού ή του υπερκείμενου αρθρικού χόνδρου. Αυτές οι αλλοιώσεις δεν αναγνωριζόταν με τις συμβατές ακτινογραφίες και το οστικό οίδημα δεν ανιχνευόταν πριν την έλευση της MRI.

Πρόσφατα οι ερευνητές αναφέρονται στον επιπολασμό και στην δομική σύνδεση με τα τραύματα του γόνατος και ιδιαίτερα με την ρήξη του Προσθίου Χιαστού Συνδέσμου. Οι βραχυπρόθεσμες κλινικές επιπτώσεις είναι σήμερα γνωστές αλλά οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις ως αναφορά τον ακριβή χρόνο θεραπείας αλλά και τους παράγοντες που μπορεί να το επηρεάζουν την ύπαρξη του και τις συνέπειες του είναι άγνωστες και υπό έρευνα.

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Ο Mink είναι ο πρώτος που κατέγραψε το οστικό οίδημα το 1987 και από τότε αρκετοί συγγραφείς έχουν ασχοληθεί με την ταξινόμηση της βλάβης. Υπάρχει όμως στην βιβλιογραφία μια σύγχυση στην διάκριση του οστικού οιδήματος που αφορά τον μυελό και στα ¨κρυφά¨ κατάγματα που δεν ανιχνεύονται με τις συμβατικές ακτινολογικές μεθόδους και που στην MRI είναι ίδια με την ρήξη του παρακείμενου φλοιού ή την οστεοχόνδρινη επιφάνεια. Την αρχική ταξινόμηση του Mink αναθεώρησε ο Vellet έτσι ώστε τα οστικά οιδήματα αποτελούν μια υπό-ομάδα των αληθινών υπό-φλοιωδών βλαβών. Με βάση τα χαρακτηριστικά διαίρεσε τα οστικά οιδήματα σε 3 τύπους:

• Δικτυωτά Οι αλλοιώσεις μοιάζουν με «δικτυωτές ερπητικές δοκίδες» με συμφύσεις διαφορετικού βαθμού στα μυελικά τμήματα αλλά μακριά από τον παρακείμενο φλοιό και τον αρθρικό χόνδρο.
• Γεωγραφικές που χαρακτηρίζονται από την γειτνίαση τους με το παρακείμενο φλοιώδες οστό και με περιφερικές αποτυπώσεις του δικτυώματος, είναι άμορφες και με συμφύσεις και παρουσιάζουν υψηλής έντασης σήμα στο επιφυσιακό λίπος.
• Γραμμικές αλλοιώσεις που περιγράφονται σαν ξεχωριστές και μικρότερες από 2mm πάχος.

Μέχρι την ταξινόμηση του Vellet η βιβλιογραφία είχε δώσει μικρή προσοχή στα οστικά οιδήματα δίνοντας προσοχή και εστιάζοντας το ενδιαφέρον της επαναληπτικότητας μόνο στο γόνατο. Έτσι λοιπόν μικρή αναφορά γίνεται στην βιβλιογραφία για την παρουσία των οστικών οιδημάτων και στις άλλες αρθρώσεις.

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

Τις πιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με το οστικό οίδημα έρχονται από τις ιστολογικές αναλύσεις του Johnson. Η παθολόγο-ανατομική εξέταση οστικών οιδημάτων σε 10 ασθενείς που υπεβλήθησαν σε ανακατασκευή του ΠΧΣ έδειξε διαφόρου βαθμού αλλοίωση στον αρθρικό χόνδρο καθώς και στον υποχόνδριο ιστό. Χόνδροκυτταρα της επιφανειακής ζώνης του αρθρικού χόνδρου είχαν διαφορετικού σταδίου εκφυλισμό συμπεριλαμβανόμενης και της νέκρωσης. Υπήρχε επίσης απώλεια της πρωτεογλυκάνης του μεσοκυττάριου χώρου και ποικίλου βαθμού νέκρωση των οστεοκυττάρων στο υποκείμενο υποχόνδριο οστό. Τα ευρήματα αυτά δίνουν επιστημονικά στοιχεία ώστε να υποστηριχθεί η άποψη ότι το οστικό οίδημα μπορεί να είναι ¨προάγγελος¨της μετατραυματικής αρθρίτιδας.

Στις ιστολογικές μελέτες του Rangger et all βρέθηκε αίμα και υγρό στην περιοχή με ένδειξη στην MRI αν και για την ακριβή φύση του οστικού οιδήματος περιμένουμε περισσότερες πειστικές αποδείξεις.

Σε μια άλλη αναφορά του Rangger C et all σε ιστοπαθολογικό έλεγχο 5 περιπτώσεων τεκμηριώθηκαν με φωτογραφίες υποχόνδριες αλλοιώσεις καθώς και ύπαρξη αιμορραγίας.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Το οστικό οίδημα κατατάσσεται στους οξείς τραυματισμούς και είναι δύσκολο να προληφθούν. Συνήθως η θεραπεία συνίσταται

• Χρήση πάγου για μείωση του πρηξίματος
• Ανάπαυση
• Αποφόρτιση του σκέλους
• Χρήση ibuprofen και acetaminophen για τον πόνο.
• Χρήση μικρό ρευμάτων ώστε να βοηθήσουμε την πρόοδο της ίασης. Γνωρίζουμε ότι μετά από κάθε τραυματισμό υπάρχει μια ¨αναστάτωση¨ στα ηλεκτρικά πεδία του σώματος. Η θεραπεία αποσκοπεί στο να παράγει ο οργανισμός ηλεκτρικά σήματα που απαντώνται φυσιολογικά οπότε το σώμα διεγείρεται και ¨επισκευάζει¨ τους τραυματισμένους ιστούς. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ένταση και ποσότητα του ηλεκτρικού ρεύματος που χρησιμοποιείται είναι τόσο μικρή που το άτομα με δυσκολία αισθάνεται το ρεύμα.
• Διαμαγνητική Αντλία
• Η κατανάλωση ενός σημαντικού συστατικού του φρέσκου ανανά η Bromelain είναι ένα πρωτεϊνικό πεπτικό ένζυμο που βοηθά στην θεραπεία ποικίλων τραυματισμών συμπεριλαμβανομένων και των οστικών οιδημάτων. Είναι διαθέσιμη στα φαρμακεία υπό μορφή κάψουλας
• Η βιταμίνη Κ και C μπορούν επίσης να βελτιώσουν την κατάσταση

ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Το πόσο γρήγορα θεραπεύεται το οστικό οίδημα εξαρτάται καθαρά από τη σοβαρότητα του αρχικού τραυματισμού καθώς και από το επίπεδο της δραστηριότητας στη θεραπευτική φάση.

Μια πρόσφατη συστηματική μελέτη των Bocks SS et all στη βιβλιογραφία αναγνωρίζει 266 άρθρα αλλά μόνο 13 αναγνωρίζονται σαν ποιοτικές μελέτες. Σε αυτές ο χρόνος αποκατάστασης σε μια αναφέρεται σε 11-16 μήνες follow up με MRI έλεγχο και σε ποσοστό 88% και σε μια άλλη μετά από 6-12 μήνες.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Όταν στην αρχή ο Mink περιέγραψε το οστικό οίδημα το 1989 θεωρήθηκε σαν μια κοινή καλοήθης ανωμαλία. Οι πρώιμες κλινικές μελέτες καθώς και οι αναλύσεις με MRI δεν κατέγραψαν κάποια απόδειξη συνδυασμού του οστικού οιδήματος με κάποια προοδευτική ανωμαλία. Σήμερα όμως μετά από εκτεταμένες έρευνες και συστηματικές αναλύσεις φαίνεται ότι ορισμένοι τύποι οστικού οιδήματος συσχετίζονται με αλλαγές στο υποχόνδριο οστό και συμβάλλουν στον πρώιμο εκφυλισμό του αρθρικού χόνδρου και στην μεταγενέστερη ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας.

Ο όρος οστικό οίδημα από μόνος του δεν είναι συγκεκριμένος και πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή και οι κλινικοί πρέπει να καθιστούν σαφές για το αν αναφέρονται σε περιοστικές βλάβες ή σε ευρήματα στην MRI.